Complexiteit van vlees en vleesvervangers
Vleesvervangers worden vaak als duurzamer gezien dan vlees, maar de werkelijkheid is complexer. "Je moet naar een dier kijken als onderdeel van een systeem, niet alleen als een uitstoter van methaan," aldus Jacques de Groot, projectmanager kwaliteitszorg bij VanDrie Group.
Bij een debat tijdens het COV Meat Café, een platform voor maatschappelijke discussie over vlees en de vleessector, stelde Arend Jan Boekestijn, spreker over geopolitiek, economie en de energieovergang, dat vleesvervangers minder schadelijk zijn voor het milieu dan vlees. Jacques de Groot, projectmanager kwaliteitszorg bij VanDrie Group reageerde daarop met de uitleg dat het niet zo simpel is en wees op de belangrijke rol van dieren in een circulair landbouwsysteem, waar ze reststromen van gewassen omzetten in nuttige eiwitten voor de mens.
Vlees of vleesvervanger?
Volgens De Groot is de stelling over vleesvervangers veel minder zwart-wit dan het lijkt: "Bij de productie van plantaardige producten zoals bonen voor bijvoorbeeld vleesvervangers ontstaat zo’n tachtig procent niet-eetbare biomassa, zoals stengels en schillen. Een deel van deze reststromen worden gebruikt als veevoer, en het vee zet deze om in nuttige eiwitten voor menselijke consumptie. Wij benutten dieren om iets te verwerken wat wij niet kunnen eten, en beschuldigen hen vervolgens van methaanuitstoot. Je moet naar een dier kijken als onderdeel van een circulair systeem, niet alleen als een uitstoter van methaan."
Methaan en de klimaatimpact
“Methaan (CH₄) is een krachtiger broeikasgas dan koolstofdioxide (CO₂). Maar methaan wordt veel sneller afgebroken in de atmosfeer,” aldus de Centrale Organisatie voor de Vleessector (COV) . Volgens klimaatwetenschapper Ernst-Jan Kuiper kan één kilogram CH₄ 28 keer meer warmte vasthouden dan één kilogram CO₂. Hij betoogt dat op korte termijn methaan zelfs 84 tot 86 keer krachtiger is in het veroorzaken van de opwarming van de aarde. Methaan blijft echter maar negen tot twaalf jaar in de atmosfeer, waardoor de langetermijneffecten minder zijn dan die van koolstofdioxide, dat driehonderd tot duizend jaar in de atmosfeer blijft.
Beperkingen van klimaatmodellen
De Groot benadrukte de imperfectie van klimaatmodellen: “De modellen zijn altijd een versimpeling van de werkelijkheid. Als je kijkt op de kaart, is de exacte afstand tussen Harderwijk en Volendam veertig kilometer. Maar afhankelijk van je vervoermiddel – auto, fiets of helikopter – is de afstand anders. Je model klopt dus niet altijd.”
Hij ging verder: “CO₂-modellen zijn oorspronkelijk ontwikkeld voor fossiele brandstoffen, maar worden nu gebruikt voor de uitstoot van CH₄ door dieren. Dit is slechts een simplificatie.” De Groot wees op de complexiteit van het vergelijken van methaan en koolstofdioxide: “De schattingen van methaan variëren van 28 tot 43 keer krachtiger dan koolstofioxide, wat aantoont dat er geen eenduidigheid is.”
Dieren als schakel in een circulair landbouwsysteem
De Groot legde uit dat tachtig procent van de bonen niet voor menselijke consumptie geschikt is en grotendeels als diervoeder wordt gebruikt: “Zonder vee zouden deze reststromen wegrotten en alsnog methaan en CO₂ uitstoten. Dieren spelen een belangrijke rol in een circulair landbouwsysteem door reststromen om te zetten in nuttig eiwit.”
Bron:
Complexiteit van vlees en vleesvervangers | Evmi
Complexiteit van vlees en vleesvervangers | Vleesmagazine