21 bedrijven brengen gezamenlijk de voedselverspilling binnen de vleessector in kaart. Het initiatief werd in het najaar van 2023 gestart door de Centrale Organisatie voor de Vleessector (COV). Het onderzoek wordt uitgevoerd door Wageningen University & Research (WUR) en de Stichting Samen Tegen Voedselverspilling o.b.v. zelfrapportage van bedrijven over 2023.

Sturen op minder verspilling
Het doel van de data uitvraag is representatieve gegevens over voedselverspilling te verkrijgen voor de vleessector. “Het is bekend dat in de vleessector duurzaam gewerkt wordt. Er is sprake van weinig verspilling en dat brengen we op deze manier in kaart. De resultaten geven bovendien inzicht waar reststromen nog beter benut kunnen worden.” aldus Richard de Mooij van de COV.

De resultaten geven de bedrijven de mogelijkheid te benchmarken en zo van elkaar te leren. De individuele resultaten kunnen worden vergeleken met de resultaten van de sector. Meer inzicht helpt om te sturen op impact en kosten en in gesprek te gaan met ketenpartners om verspilling te verminderen. De informatie komt ook van pas bij het berekenen van de eigen CO₂ footprint en als input voor bijvoorbeeld duurzaamheidsrapportages.

Uitkomst onderzoek
Het eerste jaar dat de voedselverspilling in de vleessector in kaart is gebracht is 2023. De vastgestelde reststromen van vleesbedrijven worden ingedeeld in:

• Categorie I en categorie II à materiaal dat wettelijk niet naar voedsel mag
• Categorie III à materiaal dat verwerkt mag worden tot veevoer (indien juist behandeld)
• Foodgrade à materiaal dat gebruikt mag worden in humane voeding (indien juist behandeld)

Bij de productie van varkensvlees ontstaat maar een klein percentage categorie I & II materiaal, 0,8% van het totaal van het inkomend volume.
Bij rund- en kalfsvlees ligt het percentage voedselverspilling hoger omdat meer delen van het dier door wet- en regelgeving zijn uitgesloten voor humane consumptie (21%). Daardoor wordt een deel van de reststromen afgekeurd en vernietigd, terwijl deze mogelijk een toekomstige bestemming als voedsel kunnen krijgen of anderszins beter verwaard kunnen worden.

In het kader van de duurzaamheidsagenda zouden overheid en bedrijfsleven samen moeten werken aan minder verspilling. Er is waarschijnlijk ruimte voor extra stappen als wettelijke beperkingen worden opgeheven. Dat kan betekenen dat dierlijke restproducten die nu worden vernietigd, bestemd kunnen worden voor bijvoorbeeld diervoerders. Ook daarom is het voor de vleessector van belang de komende jaren beter zicht te krijgen op deze stromen.

Nog geen compleet beeld
Helaas kan uit de verzamelde data over 2023 nog niet achterhaald worden welk deel van categorie III materiaal daadwerkelijk verwaard is tot veevoer en of al het foodgrade materiaal daadwerkelijk gebruikt is voor food. Harde conclusies over de mate van voedselverspilling binnen de sector zijn daarom nog niet te trekken. Na deze eerste inventarisatie zal in vervolgonderzoek nog gerichter informatie ontsloten worden, die kan helpen bij verdere verbeteringen.

Vervolg monitor 2025
Volgend jaar zal een nieuwe data-uitvraag plaatsvinden waarin meer informatie over bestemmingen van categorie III en foodgrade materiaal wordt uitgevraagd. Zodra die informatie beschikbaar is, ontstaat inzicht over de daadwerkelijke voedselverspilling binnen de sector.

Het beperken van voedselverspilling is één van de thema’s waar de COV actief mee bezig is. 
Zo zegt Richard de Mooij daarover: “Het efficiënt gebruiken van dierlijke grondstoffen bespaart niet alleen kosten in de keten, maar is vooral ook essentieel voor een duurzame productie van voedsel. Het voorkomen en verminderen van voedselverspilling en het zo hoog mogelijk verwaarden van voedselreststromen, is een integraal onderdeel van de verduurzaming bij onze leden.”

Samen Tegen Voedselverspilling
COV is partner van de Stichting Samen Tegen Voedselverspilling (SSTV). Binnen dit initiatief zetten organisaties, overheid en kennisinstellingen zich in op het voorkomen en verminderen van voedselverspilling in de gehele voedselketen.