Gesprek minister Koolmees over arbeidsmigranten
Op 15 april 2021 hebben diverse belangenorganisaties, waaronder de Centrale Organisatie voor de Vleessector (COV), overleg gevoerd met de ministers Carola Schouten van LNV en Wouter Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Onder andere de positie van internationale medewerkers stond op de agenda. Tijdens het overleg werd een korte in opdracht van COV ontwikkelde animatiefilm getoond.
Diverse Nederlandse bedrijfstakken - zoals de bouw, logistiek, land- en tuinbouw - maken gebruik van circa 400.000 arbeidskrachten uit andere Europese landen. Zo’n 3% daarvan werkt bij COV-leden, dus in de vleesverwerkende industrie. De meesten van hen verblijven tijdelijk in Nederland.
Als er in landen als Polen, Hongarije en Roemenië al vraag is naar werk dat minder scholing vereist, wordt dat veel minder goed betaald dan in Nederland. Het is dus te begrijpen dat jaarlijks duizenden arbeidsmigranten kiezen voor tijdelijk werk in Nederland.
Ook voor de vleesverwerkende industrie zijn internationale medewerkers zeer belangrijk. Zij doen doorgaans werk waarvoor niet of nauwelijks Nederlandse arbeidskrachten te vinden zijn. Ook zijn zij bereid om te werken op weekenden en feestdagen ten behoeve van onze 24-uurs economie. Het is in hun belang, maar ook in het belang van hun werkgevers, om internationale medewerkers goed te behandelen en een veilige werkplek te bieden.
In de basis zijn zaken als arbeidsvoorwaarden, veiligheid, huisvesting en vervoer in Nederland goed en bij wet geregeld. Daarbovenop heeft de vleessector allerlei aanvullende initiatieven ontwikkeld – vaak samen met de vakbonden – om hierop toe te zien. Zaken als een Arbocatalogus en het borgen van een veilige werkplek zijn in Nederland tot stand gekomen in samenwerking met de vakbonden.
Bij het werven, plaatsen, huisvesten en vervoeren van internationale medewerkers spelen gespecialiseerde uitzendbureaus een belangrijke rol. COV-leden werken uitsluitend met gecertificeerde uitzendbureaus die moeten voldoen aan kwaliteitsnormen en rechtstreeks onder de cao vleessector vallen, of overeenkomstig deze arbeidsvoorwaarden worden beloond. Zij hebben dus in de regel dezelfde arbeidsvoorwaarden als hun Nederlandse collega’s.
De COV is er een voorstander van samen met de overheid de behoefte, positie en inzet van internationale medewerkers in de vleessector goed in kaart te brengen. Dit is belangrijk omdat hier nogal verschillende beelden over bestaan.
Internationale medewerkers willen zo veel mogelijk overhouden van het geld dat zij verdienen met hun tijdelijke werk in Nederland. De meesten hebben in eigen land een gezin of familie te onderhouden en willen na de werkperiode weer terug naar het land van herkomst. Zo houden zij bijvoorbeeld de kosten van huisvesting zo laag mogelijk door deze met meerdere personen te delen.
Een zeer kleine minderheid wil zich voor langere tijd of permanent vestigen in Nederland. De COV heeft in het overleg gepleit voor deze groep mensen hiertoe een gericht wettelijk kader te scheppen.
Mede naar aanleiding van de coronacrisis werd de huisvesting van arbeidsmigranten in 2020 aan de orde gesteld. De Commissie-Roemer heeft hierover eind 2020 aanbevelingen gepubliceerd. Hoewel voor wat betreft de vleesindustrie alle huisvesting voldoet aan de criteria van de Stichting Normering Flexwonen, erkent de COV dat er op dit gebied verdere verbeteringen mogelijk zijn. Dit is echter een landelijke opgave voor de gehele BV Nederland en kan alleen in gezamenlijkheid met en onder aansturing van de overheid opgelost worden. Zo is bijvoorbeeld het aantal huisvestingslocaties dicht bij de bedrijven beperkt. Daardoor is het woon-werkverkeer voor de internationale medewerkers soms langer dan wenselijk.
De COV wil graag in overleg met haar leden, gecertificeerde uitzendbureaus, provincies en gemeenten om gezamenlijk te kijken naar nieuwe huisvestingsmogelijkheden, zo dicht mogelijk bij de werkplek.
Internationale medewerkers vervullen een belangrijke rol in de arbeidsvoorziening en zijn ook voor de vleessector onmisbaar. Het is belangrijk dat ze in Nederland een fatsoenlijke en veilige werk- en verblijfsomgeving hebben die aansluit bij hun specifieke behoeften. De COV pleit dan ook voor een landelijke campagne over Nederland als werkland voor internationale medewerkers.
Samenvattend:
De COV heeft aangegeven op diverse terreinen verder te willen verbeteren en heeft de bewindslieden Schouten en Koolmees verzocht om :
- onafhankelijk in kaart brengen van behoeften, positie en inzet internationale medewerkers in de vleessector.
- provinciale en gemeentelijke medewerking plus aansturing centrale overheid in realisatie voldoende gepaste huisvesting in “vleesdichte” regio’s.
- wettelijk kader voor mid- en long stay arbeidsrelaties met internationale medewerkers.
- landelijke campagne over Nederland als werkland voor (tijdelijke) internationale medewerkers met actieve rol van de overheid (inclusief loket).
- steun in het verder ontwikkelen van competenties van (internationale) medewerkers in de vleessector.